W wyniku pustynnienia gleby stają się jałowe i bezpłodne, tracąc zdolność produkcyjną

Zdjęcie: Pustynnienie w Brazylii przez LeoNunes jest objęte licencją (CC BY 3.0)

Co to jest pustynnienie

Pustynnienie to proces charakteryzujący się przekształceniem (naturalnym lub antropicznym) obszaru wegetatywnego w pustynię. Pustynnienie można opisać jako utratę zdolności produkcyjnej gleb, pozostawiając je jałowymi i bezpłodnymi, i występuje często, ponieważ działalność gospodarcza rozwinięta w danym regionie przekracza możliwości gleby i zrównoważenia.

Co to jest biopojemność?

Jak następuje pustynnienie

Działalność człowieka na Ziemi była główną przyczyną pustynnienia. Oznacza to, że gleba traci składniki odżywcze i zdolność do wzrostu każdego rodzaju roślinności, czy to naturalnych lasów, czy plantacji stworzonych przez człowieka.

Humus: czym jest i jakie ma funkcje dla gleby

Środowiskowe problemy pustynnienia

ONZ klasyfikuje szkody na obszarach występowania zlokalizowanych w regionach półsuchych, suchych i suchych półsuchych jako pustynnienie, a proces ten powoduje trzy typy problemów: środowiskowe, społeczne i gospodarcze. Dzieje się tak, ponieważ pustynnienie wpływa na produkcję i dostawy żywności, sprzyja migracji ludności do ośrodków miejskich, generując ubóstwo; szkodzi lokalnej faunie i florze, co może spowodować nawet wyginięcie niektórych gatunków.

Przyczyny pustynnienia są różnorodne: między innymi wylesianie, górnictwo, ekspansja rolnictwa, źle zaplanowane nawadnianie, nadużywanie lub niewłaściwe użytkowanie gruntów. Wszystkie te problemy przyczyniają się do utraty jakości gleby, co prowadzi do zmniejszenia pokrywy roślinnej, pojawienia się piaszczystych gleb, utraty wody gruntowej i erozji wietrznej. Bez roślinności deszcze przerzedzają się, gleba staje się sucha i pozbawiona życia, a przetrwanie jest bardzo trudne. Mieszkańcy, rolnicy i farmerzy na ogół opuszczają te ziemie i szukają innego miejsca do życia.

Wzrost demograficzny i wynikający z niego popyt na energię i zasoby naturalne również wywierają presję na intensywne użytkowanie gleby i wody, przyczyniając się do pustynnienia.

Podsumowując, główne problemy pustynnienia to:

Likwidacja szaty roślinnej;
Zmniejszenie różnorodności biologicznej;
Zasolenie i alkalizacja gleby;
Intensyfikacja procesu erozyjnego;
Ograniczona dostępność i jakość zasobów wodnych;
Zmniejszona żyzność i produktywność gleby;
Zmniejszenie gruntów rolnych;
Zmniejszenie produkcji rolnej;
Rozwój przepływów migracyjnych.

Pustynnienie występuje w ponad 110 krajach i wpływa na życie ponad 250 milionów ludzi, a zatem jest problemem globalnym. Regiony najbardziej dotknięte pustynnieniem to: zachodnia część Ameryki Południowej, północno-wschodnia Brazylia, północna i południowa Afryka, Bliski Wschód, Azja Środkowa, północno-zachodnie Chiny, Australia i południowo-zachodnia część Stanów Zjednoczonych.

Jak zapobiegać pustynnieniu

Problem pustynnienia zaczął budzić zainteresowanie środowiska naukowego na początku XX wieku. Jednak dopiero w XXI wieku zaczęto wskazywać na poważny problem środowiskowy, ze względu na jego skutki społeczne i gospodarcze, ponieważ proces ten występuje ostrzej na obszarach odpowiadających krajom rozwijającym się.

W 1995 r. Brazylia podpisała porozumienia z programami ONZ przeciwko pustynnieniu. Plan działania na rzecz zwalczania pustynnienia wszedł w życie w 2000 roku.

Umowy te rozwijane są w skali międzynarodowej. Konwencja ONZ w sprawie walki z pustynnieniem została utworzona w 1994 r. I weszła w życie w 1996 r. Zrzesza 193 członków i miała na celu opracowanie projektów mających na celu zmniejszenie pustynnienia, zwłaszcza w krajach afrykańskich.

Potrzebne są jednak skuteczniejsze środki przeciwko pustynnieniu, takie jak zachęta polityczna do bardziej zrównoważonych form produkcji, które ograniczają wylesianie, a w konsekwencji pustynnienie.